Καταρράκτης ονομάζεται η θόλωση του φακού του ματιού. Εκδηλώνεται στα πλαίσια της φυσιολογικής γήρανσης του οργανισμού, αλλά μπορεί να προκληθεί και από νοσήματα ή τραυματισμούς, ενώ σπάνια υπάρχει εκ γενετής (συγγενής καταρράκτης). Δεν αντιμετωπίζεται ούτε προλαμβάνεται με φάρμακα, και ο μόνος τρόπος θεραπείας είναι η αφαίρεση του θολωμένου φακού και η αντικατάστασή του από τεχνητό.
Ο κρυσταλλοειδής φακός, ο όποιος βρίσκεται πίσω από την ίριδα (το χρωματιστό τμήμα του οφθαλμού), είναι φυσιολογικά διαυγής. Μέσα από αυτόν περνάει το φως για να φτάσει στον αμφιβληστροειδή χιτώνα, στην οπίσθια επιφάνεια του ματιού. Με την πάροδο της ηλικίας ο φακός αυτός χάνει την αρχική του σύσταση και αρχίζει να θολώνει. Αυτό έχει σαν αποτέλεσμα να μην εισέρχεται το φως μέσα στο βολβό με όλη του την ένταση και σταδιακά να μειώνεται η όραση. Ανάλογα με το βαθμό της θόλωσης, το ρυθμό της εξέλιξης και το σημείο του φακού στο όποιο εμφανίζεται αυτή η θόλωση εξαρτάται η ταχύτητα με την οποία θα εξελιχθεί ο καταρράκτης. Το μοναδικό σύμπτωμα που έχει ο καταρράκτης είναι η σταδιακή μείωση της όρασης.